Teknologi Internet of Things (IoT) telah mengubah cara manusia berinteraksi dengan persekitaran, daripada kediaman pintar hingga ladang digital. Namun di sebalik kemudahan dan kecekapan yang ditawarkan, terdapat satu halangan utama yang sering mengekang penerapan teknologi ini secara meluas iaitu kos permulaan yang tinggi.
Komponen dan Infrastruktur
Mengadaptasi IoT bukan sekadar memasang satu atau dua sensor. Ia memerlukan pelaburan awal yang merangkumi:
- Sensor khusus (kelembapan tanah, suhu, pH, kualiti udara)
- Mikropengawal (seperti ESP32)
- Komunikasi (LoRa, Zigbee, Wi-Fi Mesh)
- Bekalan kuasa boleh dipercayai (termasuk tenaga solar dan bateri simpanan)
- Pelayan data atau sistem awan
- Dashboard kawalan
Semua ini boleh mencecah ribuan ringgit, terutama jika melibatkan ladang berskala besar atau kawasan luar bandar tanpa sambungan rangkaian konvensional.
Kemahiran dan Pembangunan Sistem
Selain daripada perkakasan, kos tersembunyi juga datang dari segi pembangunan sistem dan latihan. Ramai petani atau pengusaha kecil memerlukan:
- Perunding teknologi
- Jurutera perisian untuk pembangunan sistem pemantauan dan automasi
- Penyelenggaraan berkala serta naik taraf perisian
Tanpa kemahiran dalaman, kos upah bagi sistem IoT boleh menjadikan ROI sukar dicapai dalam jangka pendek.
Contoh Kes dan Penyesuaian Kos
Sebagai contoh, sebuah kebun sayur berskala sederhana di Malaysia yang ingin memantau kelembapan tanah, suhu ambien, dan automasi pengairan, mungkin memerlukan RM10,000–RM25,000 untuk fasa permulaan jika menggunakan teknologi IoT sepenuhnya termasuk mikropengawal ESP32, gateway LoRa, sistem tenaga solar dan dashboard mudah alih.
Namun begitu, penyelesaian modular dan berfasa boleh membantu merendahkan kos seperti memulakan hanya dengan 2 zon sensor, dan menambah secara berperingkat sambil memperoleh data ROI.
Kos permulaan tinggi tidak semestinya penghalang mutlak. Ia lebih kepada pelaburan jangka panjang yang perlu dinilai dari sudut kecekapan sumber, hasil tuaian, dan pengurangan risiko. Dengan sokongan dari pihak kerajaan, kerjasama teknologi, dan pembinaan sistem modular yang bijak, revolusi IoT boleh diakses walaupun oleh ladang berskala kecil.